Του Ορέστη Σεϊμένη*, επιστημονικού συνεργάτη του forologikanea.gr

Ν. 3091/2002  άρθρο 15

Ν. 2238/1994 άρθρο 51Α παρ.4  και 5

Ν. 4172/2013  άρθρο 65

Ν. 4223/31-12-2013 άρθρο 33 παρ.1

Ν. 4254/7-4-2014

Ε.  ΠΟΙΟΙ ΠΛΗΡΩΝΟΥΝ , ΚΑΤ ΑΡΧΑΣ, ΤΟΝ ΕΤΗΣΙΟ ΦΟΡΟ 15% ΣΤΑ ΑΚΙΝΗΤΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΣΤΗΝ ΚΥΡΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ;

Α   Νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες, δηλαδή :

• νομικό πρόσωπο,
• οργανισμός,
• υπεράκτια ή εξωχώρια εταιρεία (offshore κ.λ.π.),
• κάθε μορφής εταιρεία ιδιωτικών επενδύσεων (private investment company κ.λπ.),
• κάθε μορφής καταπίστευμα (trust, Anstalt κ.λ.π.) ή οποιοδήποτε μόρφωμα παρόμοιας φύσης,
• κάθε μορφής ίδρυμα (foundation, Stiftung κ.λ.π.) ή οποιοδήποτε μόρφωμα παρόμοιας φύσης,
• κάθε μορφή προσωπικής επιχείρησης ή οποιαδήποτε οντότητα προσωπικού χαρακτήρα,
• κάθε μορφής κοινή επιχείρηση,
• κάθε μορφής εταιρεία διαχείρισης κεφαλαίου ή περιουσίας ή διαθήκης ή κληρονομίας ή κληροδοσίας ή δωρεάς,
• κάθε φύσης κοινοπραξία, κάθε μορφής εταιρεία αστικού δικαίου και
• κάθε άλλο πιθανό μόρφωμα εταιρικής οργάνωσης, ανεξαρτήτως νομικής προσωπικότητας και κερδοσκοπικού ή μη χαρακτήρα.

 που έχουν εμπράγματα δικαιώματα πλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας σε ακίνητα τα οποία βρίσκονται στην Ελλάδα, καταβάλλουν ειδικό ετήσιο φόρο 15% επί της αξίας των ακινήτων αυτών.

 Για την εφαρμογή αυτή τα νομικά πρόσωπα που αναφέρονται παραπάνω θεωρούνται κύριοι ή επικαρπωτές από το χρόνο σύνταξης των οριστικών συμβολαίων ανεξάρτητα από τη μεταγραφή τους.

(ν.3091/24-12-2002 αρθρο 15 παρ.7)

(Ν.2238 αρθρο 51^Α παρ.3)  (ν.3091/24-12-2002 αρθρο 15 παρ.1)

(ν.3842/23-4-2010 άρθρο 57) (ν.3943/31-3-2011 αρθρο 24)

Ε.  ΠΟΤΕ ΥΠΟΒΑΛΛΕΤΑΙ Η ΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΤΗΣΙΟ ΦΟΡΟ 15% ΣΤΑ ΑΚΙΝΗΤΑ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ;

Α    Η δήλωση υποβάλλεται μέχρι την 20ή Μαΐου του έτους φορολογίας Για τον τρόπο υποβολής της δήλωσης εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 68 του N. 2961/2001.Ο φόρος που αναλογεί καταβάλλεται εφάπαξ με την υποβολή της δήλωσης. Η δήλωση που υποβάλλεται χωρίς την καταβολή του φόρου θεωρείται απαράδεκτη και δεν παράγει έννομα αποτελέσματα.

         (άρθρο 17 παρ.1- 6 του N. 3091/2002) (άρθρο 68 του N. 2961/2001)

· Οι πρώτες οδηγίες για την σωστή συμπλήρωση της δήλωσης αυτής, εδόθησαν με την ΠΟΛ. 1120/19-11-2003 

· Η προθεσμία υποβολής των δηλώσεων ειδικού φόρου επί των ακινήτων έτους 2010 παρετάθη  μέχρι και την 30η Δεκεμβρίου 2010 (πολ.1158/16-11-2010

· Η προθεσμία υποβολής των δηλώσεων ειδικού φόρου επί των ακινήτων έτους 2011 παρετάθη μέχρι και την 30η Σεπτεμβρίου 2011 (πολ.1111/12-05-2011)

Ε. ΠΟΙΟΙ ΕΞΑΙΡΟΥΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΚΑΤΑΒΟΛΗΣ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ 15% ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΣΤΗΝ ΚΥΡΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ;

Α   Εξαιρούνται από την υποχρέωση υποβολής δήλωσης και καταβολής του φόρου 15% για τα ακίνητα που εχουν στην Ελλάδα, ανεξάρτητα από τη χώρα στην οποία έχουν την έδρα τους σύμφωνα με το καταστατικό τους:

ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΣΤΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ

α)Εταιρείες των οποίων οι μετοχές βρίσκονται σε διαπραγμάτευση σε οργανωμένη χρηματιστηριακή αγορά.

ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ  ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ-ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΕΣ  ΚΛΠ

β) Εταιρείες οι οποίες ασκούν εμπορική, μεταποιητική, βιομηχανική, βιοτεχνική ή παροχής υπηρεσιών δραστηριότητα στην Ελλάδα, εφόσον κατά το οικείο οικονομικό έτος τα ακαθάριστα έσοδα από τη δραστηριότητά αυτή είναι μεγαλύτερα των ακαθάριστων εσόδων από ακίνητα. Στα ακαθάριστα έσοδα από ακίνητα δεν υπολογίζονται τα έσοδα από ακίνητα, τα οποία ιδιοχρησιμοποιούν οι εταιρείες αποκλειστικά για την άσκηση της επιχειρη­ματικής τους δραστηριότητας.

ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ  7 ΕΤΗ ΑΠΟ ΜΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗΣ ΑΔΕΙΑΣ

Στην εξαίρεση αυτή υπάγονται, ανεξάρτητα από το ύψος των ακαθάριστων εσόδων τους στην Ελλάδα και για διάστημα επτά (7) ετών από την κατάθεση των δικαιολογητικών στην αρμόδια δημόσια υπηρεσία για έκδοση αρχικής οικοδομικής άδειας, και εταιρείες οι οποίες ανεγείρουν κτήρια ή άλλες εγκαταστάσεις που πρόκειται να ιδιοχρησιμοποιήσουν για την άσκηση βιομηχανικής, τουριστικής ή εμπορικής γενικώς επιχείρησης. Η εξαίρεση του προηγούμενου εδαφίου αφορά τα ακίνητα στα οποία πρόκειται να λειτουργήσει η βιομηχανική, τουριστική ή εμπορική επιχείρηση και αίρεται αναδρομικά, αν η εταιρεία δεν προβεί στην έναρξη λειτουργίας της επιχείρησης στα ακίνητα αυτά, μέσα σε επτά (7) έτη από την κατάθεση των δικαιολογητικών στην αρμόδια δημόσια υπηρεσία για έκδοση αρχικής οικοδομικής άδειας ή αν τα ακίνητα μεταβιβασθούν, εκμισθωθούν, εισφερθούν κατά χρήση, παραχωρηθούν δωρεάν, χρησιμοποιηθούν προς εκμετάλλευση από την εταιρεία ή τρίτο κατά οποιονδήποτε άλλον τρόπο, πριν τη συμπλήρωση δεκαετίας από την κατάθεση των δικαιολογητικών στην αρμόδια δημόσια υπηρεσία για έκδοση αρχικής οικοδομικής άδειας

ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ  ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΕΣ

γ) Ναυτιλιακές επιχειρήσεις που έχουν εγκαταστήσει γραφεία στην Ελλάδα ( α.ν. 89/1967), (α.ν.378/1968) (ν. 27/1975) (ν.814/1978) (ν. 2234/1994) και πλοιοκτήτριες εταιρείες εμπορικών πλοίων για τα ακίνητα που ιδιοχρησιμοποιούν στην Ελλάδα αποκλειστικώς ως γραφεία ή αποθήκες για την κάλυψη των λειτουργικών τους αναγκών ή που εκμισθώνουν σε ναυτιλιακές επιχειρήσεις της παρούσας περίπτωσης αποκλειστικά ως γραφεία ή αποθήκες για την κάλυψη των λειτουργικών τους αναγκών.

Βασική επισήμανση:

Με τη γνωμοδότηση 36/2012 του Ν.Σ.Κ. έγινε δεκτό ότι η παραπάνω (γ) περίπτωση έχει εφαρμογή μόνο στην περίπτωση που το εισαγόμενο συνάλλαγμα αντιστοιχεί στην πραγματική (αγοραία) αξία του αγορασθέντος ακινήτου, όπως αυτή καθορίστηκε από τη Φορολογική Αρχή (και οριστικοποιήθηκε στα πλαίσια της διαδικασίας του νόμου και όχι στην τυχόν χαμηλότερη αξία, που δηλώθηκε αρχικώς από τον υπόχρεο και τούτο γιατί, η, οριστικοποιηθείσα αξία του αγορασθέντος ακινήτου επέχει θέση της αληθούς αγοραίας αξίας αυτού, η οποία δεν δύναται, πλέον, να τεθεί υπό αμφισβήτηση.

( Πολ..1113/4-5-2012    αρθρο 8 παρ.3 του ν. 1521/1950  καί αρθρο 15 παρ.2γ του ν.3091/2002)

ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ  ΚΑΤΑ ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΟ 

δ) Εταιρείες των οποίων το μετοχικό κεφάλαιο ανήκει κατά πλειοψηφία στο Ελληνικό Δημόσιο ή σε νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου ή εταιρείες των οποίων η πλειοψηφία των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου διορίζεται από το Ελληνικό Δημόσιο ή από νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου.

ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΟ–ΤΑ ΞΕΝΑ ΚΡΑΤΗ ΙΕΡΕΣ ΜΟΝΕΣ κλπ

ε) Το Ελληνικό Δημόσιο στο οποίο περιλαμβάνονται και οι αποκεντρωμένες δημόσιες υπηρεσίες που λειτουργούν ως ειδικά ταμεία, αλλοδαπά κράτη με τον όρο της αμοιβαιότητας, οι γνωστές θρησκείες και δόγματα κατά την παράγραφο 2 του άρθρου 13 του Συντάγματος, το Ιερό Κοινό του Πανάγιου Τάφου, η Ιερά Μονή του Όρους Σινά, το Άγιο Όρος, το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων και η Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας.

ΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΓΙΑ ΚΟΙΝΩΦΕΛΕΙΣ ΚΛΠ ΣΚΟΠΟΥΣ

στ) Νομικά πρόσωπα τα οποία αποδεδειγμένα επιδιώκουν στην Ελλάδα σκοπούς κοινωφελείς, πολιτιστικούς, θρησκευτικούς, εκπαιδευτικούς για τα ακίνητα που ιδιοχρησιμοποιούν για τον κοινωφελή, πολιτιστικό, θρησκευτικό, εκπαιδευτικό σκοπό, για τα ακίνητα που εκμεταλλεύονται εφόσον το προϊόν της εκμετάλλευσης διατίθεται αποδεδειγμένα για την εκπλήρωση αυτών των σκοπών, καθώς και για τα ακίνητα που αποδεδειγμένα είναι κενά ή δεν αποφέρουν κανένα εισόδημα.

ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΤΑΜΕΙΑ ΚΛΠ

ζ) Ασφαλιστικά ταμεία ή οργανισμοί κοινωνικής ασφάλισης, καθώς και εταιρείες συλλογικών επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία που εποπτεύονται από αρχή της χώρας της καταστατικής τους έδρας, εκτός αυτών των οποίων η καταστατική έδρα βρίσκεται σε μη συνεργάσιμα κράτη σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του ΚΦΕ για τα κράτη αυτά.

ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΕΤΑΙ ότι τα παρακάτω πρόσωπα για να πάρουν την απαλλαγή πρέπει να υποβάλλουν αίτηση προς το Υπουργείο Οικονομικών :

Ν.3091/2002  άρθρο 15 παρ.3

Εταιρείες με έδρα την Ελλάδα ή σε χώρα της Ευρωπαική Ενωσης

Εξαιρούνται από την υποχρέωση υποβολής δήλωσης και καταβολής του φόρου 15% για τα ακίνητα που εχουν στην Ελλάδα εφόσον έχουν την έδρα τους σύμφωνα με το καταστατικό τους στην Ελλάδα ή σε άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης:

Ονομαστικές μετοχές μέχρι φυσικού προσώπου

α) Ανώνυμες Εταιρείες που έχουν ονομαστικές μετοχές μέχρι φυσικού προσώπου ή που δηλώνουν τα φυσικά πρόσωπα που τις κατέχουν και με την προϋπόθεση ότι τα φυσικά πρόσωπα έχουν αριθμό φορολογικού μητρώου στην Ελλάδα.

Εταιρικά μερίδια  μέχρι φυσικού προσώπου

β) Εταιρείες περιορισμένης ευθύνης, εφόσον τα εταιρικά μερίδια ανήκουν σε φυσικά πρόσωπα ή εφόσον δηλώνουν τα φυσικά πρόσωπα στα οποία ανήκουν οι εταιρείες οι οποίες συμμετέχουν και με την προϋπόθεση ότι τα φυσικά πρόσωπα έχουν αριθμό φορολογικού μητρώου στην Ελλάδα.

Εταιρικές  μερίδες που ανήκουν σε φυσικά πρόσωπα

γ) Προσωπικές εταιρείες, εφόσον οι εταιρικές μερίδες ανήκουν σε φυσικά πρόσωπα ή εφόσον δηλώνουν τα φυσικά πρόσωπα στα οποία ανήκουν οι εταιρείες οι οποίες συμμετέχουν και με την προϋπόθεση ότι τα φυσικά πρόσωπα έχουν αριθμό φορολογικού μητρώου στην Ελλάδα.

Εταιρίες  που ανήκουν σε ίδρυμα ……

δ) Εταιρείες, των οποίων το σύνολο των ονομαστικών μετοχών, μεριδίων ή μερίδων ανήκουν σε ίδρυμα ημεδαπό ή αλλοδαπό, εφόσον αποδεδειγμένα επιδιώκει στην Ελλάδα κοινωφελείς σκοπούς, για τα ακίνητα που χρησιμοποιούνται για το σκοπό αυτόν.

Νομικά πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου  κλπ

ε) Τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, τα κάθε είδους ημεδαπά ταμεία ή ημεδαποί οργανισμοί κοινωνικής ασφάλισης, οι ημεδαπές συνδικαλιστικές οργανώσεις, η Αρχαιολογική Εταιρεία, τα ημεδαπά μουσεία, το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών, οι Ξένες Αρχαιολογικές Σχολές, οι ημεδαποί συνεταιρισμοί που έχουν συσταθεί νόμιμα και οι ενώσεις τους, οι ημεδαπές δημοτικές και κοινοτικές επιχειρήσεις, τα νομικά πρόσωπα που υπάγονται στις διατάξεις του ν. 3647/2008, καθώς και τα ημεδαπά κληροδοτήματα με κοινωφελή σκοπό, τα ημεδαπά κοινωφελή ιδρύματα που εποπτεύονται από δημόσια αρχή και τα ημεδαπά σωματεία

Εταιρείες που ανήκουν σε εταιρείες  εισηγμένες κλπ

Αν το σύνολο ή μέρος των ονομαστικών μετοχών, με­ριδίων ή μερίδων των εταιρειών των ανωτέρω περιπτώσεων α', β', γ' ανήκει σε εταιρεία, οι μετοχές της οποίας βρίσκονται σε διαπραγμάτευση σε οργανωμένη χρηματιστηριακή αγορά, δεν απαιτείται περαιτέρω δήλωση φυσικών προσώπων για την εταιρεία αυτή, κατά το ποσοστό συμμετοχής της.

Εταιρείες που ανήκουν σε πιστωτικά ιδρύματα κλπ

Αν το σύνολο ή μέρος των ονομαστικών μετοχών, μεριδίων ή μερίδων των εταιρειών των ανωτέρω α', β' και γ' περιπτώσεων κατέχουν πιστωτικά ιδρύματα περιλαμβανομένων και των ταμιευτηρίων ή ταμείων παρακαταθηκών και δανείων, ασφαλιστικά ταμεία, ασφαλιστικές εταιρείες, αμοιβαία κεφάλαια περιλαμβανομένων και των αμοιβαίων κεφαλαίων επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία κλειστού τύπου, εταιρείες διαχείρισης αμοιβαίων κεφαλαίων, εταιρείες συλλογικών επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία κλειστού τύπου, η καταστατική έδρα των οποίων δεν βρίσκεται σε μη συνεργάσιμο κράτος,και εποπτεύονται από αρχή της χώρας της έδρας τους, καθώς και θεσμικοί επενδυτές που λειτουργούν σε οργανωμένη αγορά κράτους - μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν απαιτείται περαιτέρω δήλωση των φυσικών προσώπων κατά το ποσοστό συμμετοχής τους.

Εταιρείες που ανήκουν σε εταιρεία που έχει την έδρα της εκτός Ευρωπαικής Ενωσης

Αν το σύνολο ή μέρος των ονομαστικών μετοχών, μεριδίων ή μερίδων των εταιρειών των ανωτέρω περιπτώσεων α', β', γ' ανήκει σε νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα που έχει την έδρα του σύμφωνα με το καταστατικό του σε άλλη εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης χώρα με την επιφύλαξη όσων ορίζονται στο προηγούμενο εδάφιο, απαιτείται, για να χορηγηθεί απαλλαγή, να συντρέχουν για το νομικό πρόσωπο ή τη νομική οντότητα  με προϋποθέσεις που ορίζει ο νόμος.

(Ν 3091/24-12-2002 ΑΡΘΡΟ 15 παρ.2 και .3)

(ν.3842/23-4-2010 άρθρο 57) (ν.3943/31-3-2011 αρθρο 24)

Ε. ΕΑΝ ΔΙΑΠΙΣΤΩΘΕΙ ΟΤΙ ΤΑ ΔΗΛΩΘΕΝΤΑ ΦΥΣΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΙ ΦΟΡΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ, ΠΟΙΕΣ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΚΥΡΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΘΑ ΤΟΥΣ ΕΠΙΒΛΗΘΟΥΝ ;

Α.     Σε περίπτωση που κατά τον έλεγχο, ο οποίος πραγματοποιείται σε εταιρεία, διαπιστωθεί ότι τα δηλωθέντα φυσικά πρόσωπα δεν είναι οι πραγματικοί φορείς της επιχείρησης των ανωτέρω περιπτώσεων υπό στοιχεία α', β', γ', τότε, από την ημερομηνία διαπίστωσης της παράβασης μέχρι και την ολοκλήρωση των διαδικασιών του ελέγχου, δεν παρέχονται από τις αρμόδιες Δ.Ο.Υ.,για το συγκεκριμένο ακίνητο, τα προβλεπόμενα φορολογικά πιστοποιητικά τα οποία απαιτούνται κατά τη σύνταξη συμβολαιογραφικών πράξεων που αφορούν το ακίνητο αυτό. (Ν 3091/24-12-2002 ΑΡΘΡΟ 15 παρ..3)

Η απόδειξη των νόμιμων προϋποθέσεων για την υπαγωγή των παραπάνω περιπτώσεων στις εξαιρέσεις καταβολής του ειδικού φόρου ακινήτων 15%  βαρύνει το πρόσωπο που τις επικαλείται.    (Ν 3091/24-12-2002 ΑΡΘΡΟ 15 παρ.3 )

* Ο Ορέστης Σεϊμένης είναι φοροτεχνικός-συγγραφέας